Gemeentefinanciën vanaf 1900

Deze tabel bevat gegevens over de baten, de lasten en de schuld van gemeenten vanaf 1900. De gegevens zijn verzameld uit eerdere publicaties over de gemeentefinanciën. De meest nieuwswaardige en consequente gemeentecijfers over de baten, de lasten en de schuld zijn in deze tabel opgenomen.

De gepresenteerde gegevens zijn afkomstig uit de jaarrekening en de balans van gemeenten en sluiten zoveel mogelijk aan op de indelingen en registratiewijzen die de gemeenten in hun eigen administratie hanteren.

Deze tabel vervangt de reeksen over de financiën van de gemeenten in de tabel Historie Overheid.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1900

Belangrijke beleidsmatige gebeurtenissen:
1986 - als gevolg van een andere financieringswijze van de bejaardenoorden is er een piek van 2 miljard euro zichtbaar op de batenkant van de Kapitaalrekening.
1995 - in dit jaar hebben gemeenten ongeveer 15,5 miljard euro ontvangen van het Rijk als afkoopsom van de woningwetleningen. Dit leidt tot een eenmalige piek op de baten van de kapitaalrekening. Met deze afkoopsom zijn de opgenomen leningen afgelost, waardoor ook deze in 1995 met eenzelfde bedrag afnemen.
2008 - Per 1 januari 2008 worden de van Europese en Nederlandse overheden vooruit ontvangen uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel (bv. de aanleg van nieuwe infrastructuur) ter dekking van uitgaven in volgende jaren, anders opgenomen in de balans. Deze worden vanaf deze datum opgenomen onder de Overlopende Passiva. De bedragen stonden voorheen geboekt onder de Voorzieningen. Dit heeft geleid tot een breuk in de cijfers van de betreffende balansposten van 2007 op 2008.
2009 - als gevolg van de verkoop van aandelen Nuon/Essent is er een piek zichtbaar van 5,2 miljard euro. Aangezien de ontvangen boekwinst en superdividenden tot de administratieve lopende rekening worden gerekend is de toename daar zichtbaar.
2015 - door de overdracht van taken op het gebied van het Sociaal Domein van het Rijk naar gemeenten nemen de baten en lasten toe met ongeveer 7 miljard euro.
2020 - De verkoop van aandelen Eneco zorgt voor extra baten (boekwinst) van 4,1 miljard euro.

Status van de cijfers:
De uitkomsten van 1900 tot en met 2022 zijn definitief, de uitkomsten van 2023 zijn voorlopig.

Wijzigingen per 18 maart 2025:
De voorlopige cijfers voor 2023 zijn opgenomen.
De cijfers van 2022 zijn nu definitief.

Wanneer komen er nieuwe cijfers:
De nieuwe jaarcijfers over de financiën van de gemeenten worden circa 15 maanden na afloop van de verslagperiode geplaatst. De cijfers kunnen worden bijgesteld op grond van het beschikbaar komen van nieuw of geactualiseerd bronmateriaal. Over het algemeen zijn de bijstellingen gering van omvang. De bijstellingen worden doorgevoerd op het moment dat een nieuw jaarcijfer aan de reeks wordt toegevoegd.