397 resultaten gevonden
-
dataset
Aardkunde - esdekken
Bestand met esdekken in fryslân.
-
Bestand met historische dijkdoorbraken. dijkdoorbraken zijn in fryslân talloze keren voorgekomen. een dijkdoorbraak liet doorgaans diepe wiel of kolk achter, waaromheen vervolgens aan de zeezijde de dijk werd verlegd. vele kolken zijn inmiddels verdwenen. tamelijk abrupte bochten in (voormalige) dijken wijzen als regel op een vroegere doorbraak. de als gevolg van dijkdoorbraken ontstane kolken di…
-
dataset
Historische geografie - sluizen
Bestand met verdwenen en huidige sluizen almede het type sluis. sluizen, of zijlen, zijn kunstmatige waterlozingspunten en punten voor watertoevoer. de bouw ervan hangt samen met het afsluiten van gebieden van het boezem- of zeewater door middel van dijken. de friese boezem is aanvankelijk waarschijnlijk één stelsel geweest van met elkaar in verbinding staande wateren, maar vanaf de late middele…
-
Bestand met historische jaagpaden en trekwegen. deze wegen zijn oorspronkelijk bedoeld om binnenschepen voort te trekken. in het begin door mankracht, later door trekdieren. het stelsel van kanalen en gekanaliseerde waterwegen met jaagpaden op de kruin van de dijk kwam tot volle ontwikkeling in de 17de en 18de eeuw. het verschil tussen een jaagpad en een trekweg ligt in de breedte van het dwarspro…
-
Bestand met verlaten kerkhoven. het kerkhof waarvan de oorspronkelijke nederzetting is verdwenen of verplaatst, wordt een 'verlaten kerkhof' genoemd. deze categorie omvat zowel kerkhoven die nog zichtbaar zijn, als kerkhoven die verdwenen zijn of waarvan de ondergrond nog restanten van begravingen en eventueel kerken bevat. oude kerkhoven zijn thans vooral van belang voor het reconstrueren van de …
-
dataset
Historische geografie - petgaten
Bestand met locaties van veenwinning en petgaten. op de kaart zijn alle petgaten die er, voor zover ons bekend, zijn geweest aangegeven. een groot deel ervan is later drooggemalen of gedempt en de resterende complexen (o.a. alde feanen, deelen, rottige meenthe) hebben thans meestal een functie als natuurgebied.
-
dataset
Aardkunde - dobben
Bestand met dobben in fryslân. dit zijn depressies (kommen) in het pleistocene landschap, geheel of gedeeltelijk gevuld met veen en gyttja. in de dobben, die door de mens zijn uitgeveend, komen meertjes voor. de dobben kunnen deflatiekommen zijn, d.w.z uitgeblazen kommen, ontstaan binnen het dekzandlandschap. deze kommen zijn meestal niet dieper dan 3 meter.
-
dataset
Aardkunde - pleistoceen 3m-nap
Grenscontouren van het pleistocene landschap in fryslân (3m-nap).
-
Historisch bestand met locaties waar in de geschiedenis kleiwinning heeft plaatsgevonden. de voor de kleiwinning geschikte gebieden werden perceelsgewijs afgeticheld (gemiddeld zo'n 60 centimeter) en daarmee werd hun maaiveld sterk verlaagd, waardoor ze goed herkenbaar in het landschap liggen, tussen de niet afgegraven hoger gelegen percelen. meerdere honderden hectares kleiland moeten aldus in de…
-
Bestand met natuurlijke en voormalige natuurlijke waterlopen. in eerste instantie dienden alle wateren in fryslân de natuurlijke afwatering, of maakten er althans een onderdeel van uit. rivieren, natuurlijke geulen en prielen, zeearmen, meren en meerstallen (waterplassen in een hoogveengebied) behoorden ertoe. deze wateren met een natuurlijke oorsprong zijn opgenomen op de kaart, zowel de nog bes…